Phỏng vấn Hồng Hạnh:
Hồng Hạnh_Thiền Xếp quần áo buổi sáng ngày 11_4_2025
Hồng Hạnh_Thiền Xếp quần áo chiều ngày 8_5_2025
Minh Đăng: Giờ chị em mình nói chuyện một chút ha.
Hồng Hạnh: Dạ.
Minh Đăng: Vậy là em đã làm đủ một tháng rồi đúng không?
Hồng Hạnh: Dạ.
Minh Đăng: Tháng vừa rồi em làm công việc như thế nào? Em mô tả lại xem?
Hồng Hạnh: Sau một tháng, em cảm nhận được như thế này. Khi em xếp đồ, đầu tiên là em cảm nhận tay mình tiếp xúc với quần áo. Sau đó, trong đầu sẽ có suy nghĩ về việc đang làm, là đang gấp quần áo. Rồi suy nghĩ nổi lên, em không xua đuổi nó mà quay trở lại với việc xếp quần áo. Nhờ vậy em tập trung hơn, không bị những suy nghĩ khác kéo tâm trí đi nơi khác.
Minh Đăng: Khi làm được như vậy, em cảm thấy thế nào?
Hồng Hạnh: Em cảm thấy cơ thể buông lỏng, thư giãn, nhẹ nhàng. Chân không còn đau nữa dù ngồi lâu.
Minh Đăng: Trong tháng vừa qua, em làm nhiệm vụ gì?
Hồng Hạnh: Em xếp quần áo.
Minh Đăng: Từ lúc nào đến lúc nào?
Hồng Hạnh: Từ ngày 8 tháng trước đến hôm nay là ngày 9 tháng này. Ngày nào em cũng làm như vậy. Buổi sáng từ 8 giờ đến 12 giờ, buổi chiều từ 1 giờ đến 5 giờ.
Minh Đăng: Chỉ có một việc là gấp quần áo thôi đúng không?
Hồng Hạnh: Dạ đúng rồi.
Minh Đăng: Khi gấp, em thực hiện thế nào?
Hồng Hạnh: Em lấy áo ra, đặt xuống mặt phẳng trên nệm hoặc dưới sàn. Gấp 1/3 phần thân vào, gấp tay áo lại, rồi gấp bên kia. Tiếp đến, em gấp từ dưới lai áo lên 1/3, rồi từ cổ áo gấp vào một chút, sau đó nhét vào phần lai và vuốt lại để hoàn thành chiếc áo.
Minh Đăng: Trong một buổi, em gấp được bao nhiêu bộ đồ?
Hồng Hạnh: Khoảng 10 cái. Có khi sáu cái áo, bốn cái quần, hoặc có hôm quần nhiều hơn áo.
Minh Đăng: Gấp xong em có xả ra làm lại không, hay cứ gấp tiếp?
Hồng Hạnh: Có xả ra rồi làm lại. Cứ như vậy đến hết buổi.
Minh Đăng: Lúc mới nhận nhiệm vụ, em cảm thấy thế nào?
Hồng Hạnh: Rất buồn ngủ, cảm thấy chán, nhiều suy nghĩ, không tập trung được. Nghĩ đến quá khứ, tương lai, nghe tiếng ồn cảm thấy bực mình. Nhưng khi làm quen rồi, em buông lỏng được, không để ý tiếng ồn nữa, tập trung vào việc đang làm.
Minh Đăng: Vì sao sau đó em cảm thấy dễ chịu hơn? Em có nhớ từ thời điểm nào không?
Hồng Hạnh: Từ buổi nói chuyện thứ hai với chị, sau khoảng 10 đến 14 ngày. Em tìm hiểu thêm trên mạng rồi bắt đầu tập lại.
Minh Đăng: Sau khi gặp chị, em thế nào?
Hồng Hạnh: Em vẫn còn nhiều thắc mắc. Vì chị nói sẽ cảm thấy thư giãn, tận hưởng, mà em chưa cảm nhận được. Nên em lên mạng tìm hiểu tiếp. Khi nào cảm nhận được rồi thì em mới thốt lên rằng: “À, đúng là như vậy”. Trước đó chỉ là ép mình tập trung thôi, chưa thật sự cảm nhận.
Minh Đăng: Theo em, tập trung và tận hưởng khác nhau thế nào?
Hồng Hạnh: Rất khác nhau chị. Tập trung là ép buộc bản thân, cảm thấy áp lực, mệt mỏi, đau chân. Còn tận hưởng là buông lỏng, làm xong thấy khỏe, nhẹ người. Giống như mình đi chùa, ngồi dưới gốc cây gần tượng Phật, cảm giác rất nhẹ.
Minh Đăng: Làm bài tập bốn tiếng, em cảm thấy thời gian dài hay ngắn?
Hồng Hạnh: Khi có suy nghĩ bất chợt thì thấy rất lâu. Nhưng nếu không nghĩ ngợi, thấy thời gian trôi rất nhanh. Có khi nhìn đồng hồ thấy đã qua hai tiếng rưỡi rồi.
Minh Đăng: Em có áp dụng được phương pháp này cho các việc khác không?
Hồng Hạnh: Có. Áp dụng vào rửa chén, tắm rửa, quét nhà, ăn uống. Trước kia ăn chỉ nghĩ là ngon, xong rồi thôi. Giờ thì cảm nhận được hương vị, chua, ngọt hay không. Khi rửa chén thì cảm nhận được tiếng nước, độ trơn của xà phòng, cảm nhận dĩa đã sạch.
Minh Đăng: Tức là em cảm nhận được cuộc sống nhiều hơn?
Hồng Hạnh: Đúng rồi. Em thấy nhẹ nhàng hơn, đỡ áp lực hơn. Trước kia nghe người khác nói nhiều thì dễ bực, giờ thấy bình thường. Tâm nhẹ hơn, không để ý nhiều nữa, đỡ khó chịu với người xung quanh.
Minh Đăng: Cảm xúc của em có thay đổi gì không?
Hồng Hạnh: Em thấy ít nóng giận hơn, nhẹ nhàng hơn, tận hưởng cuộc sống hơn, tập trung hơn.
Minh Đăng: Lúc nãy em có nói đến những suy nghĩ trong đầu, em có thể nói rõ hơn không?
Hồng Hạnh: Những suy nghĩ trong đầu là khi mình làm một việc gì đó, nếu mình tập trung thì mình chỉ nghĩ đến việc đó. Nhưng nếu không chú tâm thì sẽ có rất nhiều suy nghĩ khác. Ví dụ như gần trưa thì mình suy nghĩ lát nữa ăn gì, chiều làm gì, tối làm gì. Hoặc là nghĩ đến chuyện quá khứ thì cảm thấy buồn, hối hận. Nghĩ đến tương lai thì lại lo lắng. Nhưng khi chú ý vào công việc, trong đầu mình chỉ có một việc duy nhất và mình cứ làm hoài như vậy thôi, không bị ảnh hưởng bởi những suy nghĩ kia.
Minh Đăng: Những suy nghĩ đó ảnh hưởng đến em như thế nào?
Hồng Hạnh: Khi mình buông bỏ được những suy nghĩ đó thì cơ thể cảm thấy thư giãn lắm. Không thấy mỏi chân dù ngồi liên tục nhiều tiếng đồng hồ. Nếu thấy chân tê thì chỉ cần thả xuống, xoa bóp nhẹ rồi tiếp tục làm là lại thấy thoải mái.
Minh Đăng: Vậy mối quan hệ của em với những người xung quanh có thay đổi gì không?
Hồng Hạnh: Có thay đổi. Tính em trở nên bớt cáu gắt, nhẹ nhàng hơn với mọi người. Khi nóng giận thì dễ nói những lời làm người khác buồn. Nhưng giờ lời nói nhẹ nhàng hơn, mọi người thấy dễ chịu hơn khi tiếp xúc với em.
Minh Đăng: Em có ví dụ cụ thể nào không?
Hồng Hạnh: Ví dụ như với chồng em, lúc trước em hay bực mình và nói nặng lời. Còn bây giờ thì nhẹ nhàng hơn, nói chuyện ngọt ngào hơn, không trút bực dọc lên người khác. Em cũng bớt khó chịu với người ta.
Minh Đăng: Em có suy nghĩ tích cực hơn không?
Hồng Hạnh: Có. Trước đây nhiều suy nghĩ tiêu cực lắm, cảm thấy xung quanh không có gì tốt, ánh nhìn của người khác cũng thấy không thiện cảm. Nhưng giờ em nghĩ đơn giản hơn, không suy diễn nữa. Có khi ánh mắt người ta như vậy nhưng người ta lại là người hiền.
Minh Đăng: Em thấy mình giảm được căng thẳng không?
Hồng Hạnh: Có. Trước em rất khó ngủ, nhiều suy nghĩ khiến đầu nặng nề. Giờ thì dễ ngủ hơn, đầu nhẹ hơn. Trước sáng dậy hay bực mình vì tiếng ồn hoặc tiếng em bé khóc, giờ thấy thoải mái hơn, lạc quan hơn.
Minh Đăng: Em thấy tính cách mình thay đổi thế nào?
Hồng Hạnh: Trước em rất nóng tính, biết mình nóng nhưng không kiềm chế được. Nếu trước kia nóng giận ở mức 10 thì giờ chỉ còn khoảng 6. Giờ em biết kiềm chế hơn, hít thở, suy nghĩ trước khi phản ứng. Trước thì bùng phát liền, giờ thì bình tĩnh lại rồi mới suy nghĩ, mới nói chuyện.
Minh Đăng: Em nói lúc trước có tìm hiểu trên mạng, em tìm hiểu những gì và ở đâu?
Hồng Hạnh: Em tìm hiểu trên ba trang: trang Thiền viện Việt Nam, một viện tên BUB, và một trang của Thầy Thích Giác Khang. Những cái nào hay thì em ghi lại, thực hành thử. Cái nào hợp thì tiếp tục, không hợp thì để qua một bên rồi tìm cái khác.
Minh Đăng: Em thấy những trang đó có gì hay?
Hồng Hạnh: Trang Thiền viện Việt Nam giúp em cảm nhận được sự tận hưởng cuộc sống. Trang viện BUB chỉ cách buông xả, cách tập trung, cách hạ bớt cái tôi. Còn Thầy Thích Giác Khang thì nói về vô ngã, giúp giảm cái tôi.
Minh Đăng: Vì sao em lại đi nghiên cứu những cái này?
Hồng Hạnh: Vì em thấy nó có ích, liên quan tới việc em đang làm. Ban đầu em không tìm hiểu, nhưng sau khi tham dự buổi “Ý nghĩa của việc tu” ngày 15 tháng đó thì em bắt đầu tìm hiểu về Bát Chánh Đạo, Tứ Niệm Xứ. Từ đó các trang web hiện ra nhiều hơn, em xem và học được nhiều thứ liên quan tới việc em đang làm.
Minh Đăng: Em thấy kết nối gì giữa những gì em tìm hiểu và bài thực hành không?
Hồng Hạnh: Có kết nối. Em xem các bài đó, cảm nhận rồi thực hành thử. Ví dụ như bài gấp quần áo có liên quan tới những điều em học được: cách ngồi thiền, cách tập trung, cách buông bỏ suy nghĩ, cách hạ cái tôi để tu tập lâu dài hơn.
Minh Đăng: Nhưng mà từ đâu em lại nảy sinh ra suy nghĩ rằng cần phải làm những điều đó thì mới có thể thực hành bài này lâu dài?
Hồng Hạnh: Vì em nghe chị nói, lúc trước – sau 15 ngày em làm bài đó – em vẫn chưa cảm nhận được gì nên em mới đi tìm hiểu thêm. Khi đó em chỉ ép mình tập trung chứ chưa cảm nhận được sự tận hưởng như chị nói. Sau khi tham dự buổi “Ý nghĩa của việc tu tập”, em mới bắt đầu tìm hiểu về Bát Chánh Đạo và con đường học tập để sau này mình tốt hơn.
Trước đó em chỉ biết đi chùa, làm công quả bên chùa Phật Quang ở Núi Dinh, Bà Rịa – Vũng Tàu. Em tham gia khoảng từ 2017, theo nhóm Thanh niên TP.HCM. Khi chùa cần thì kêu gọi thanh niên đi phụ giúp, dọn dẹp, phục vụ Phật tử trong lễ hội. Em chỉ biết như vậy, chứ chưa biết rõ về con đường học tập hay tu tập đúng nghĩa.
Minh Đăng: Em có nhớ câu hỏi cuối chị dặn vào ngày 15 không? Sau 15 ngày làm bài xếp quần áo, chị có hỏi em cảm nhận như thế nào và nó ảnh hưởng đến cuộc sống em ra sao?
Hồng Hạnh: Em nhớ. Sau đó chị chia sẻ rằng hãy tiếp tục thực hành, nhận ra công việc đó là toàn tâm toàn ý với mình, không nghĩ đến việc khác. Chị có hỏi em là có muốn đổi bài tập không. Lúc đó em hỏi lại chị là có được đổi không. Chị trả lời rằng khi mình muốn đổi, tức là mình chưa toàn tâm toàn ý với công việc đang làm.
Giờ em hiểu: khi mình tập trung thì sẽ toàn tâm toàn ý với công việc đó. Chỉ khi nào được phân công công việc khác thì mình mới làm cái mới. Còn nếu còn muốn đổi tức là chưa toàn tâm. Làm được rồi thì chỉ muốn tiếp tục làm như vậy thôi.
Minh Đăng: Lúc nãy em kể có hai trạng thái: một là làm việc thấy căng thẳng, hai là làm xong không cảm giác thời gian, giống như đang ngồi trong chùa. Em có kết nối gì giữa hai trạng thái đó và việc muốn chọn công việc khác không?
Hồng Hạnh: Em kết nối được. Nếu em muốn chọn công việc khác, nghĩa là mình chưa tập trung đủ. Khi tập trung vào việc gấp quần áo, đầu chỉ nghĩ đến công việc, không bị suy nghĩ khác chen vào. Khi có suy nghĩ khác thì cảm thấy áp lực, căng thẳng. Nhưng khi làm được rồi thì chỉ nghĩ đến việc đó và cứ làm hoài thôi.
Em nghĩ mình có thể áp dụng cho nhiều công việc khác như rửa chén, tắm rửa, chặt đồ… chứ không chỉ mỗi gấp quần áo. Khi tận hưởng công việc này rồi thì làm việc khác cũng sẽ tận hưởng được. Mình không muốn thoát khỏi công việc nữa, trừ khi có phân công mới.
Minh Đăng: Khi có mong muốn thoát khỏi công việc nghĩa là mình đang làm với trạng thái gì?
Hồng Hạnh: Là mình chưa toàn tâm toàn ý. Mình làm cho có, làm để hết giờ, để được đổi việc. Không thật sự chú trọng vào công việc đó.
Minh Đăng: Vậy khi em nhận ra cần toàn tâm toàn ý thì em có ứng dụng được điều đó ra cuộc sống không?
Hồng Hạnh: Có. Em ứng dụng vào việc rửa chén, tắm rửa… để không nghĩ linh tinh nữa. Làm việc nào thì tập trung vào việc đó.
Minh Đăng: Em có giải thích được vì sao cần toàn tâm toàn ý khi làm những việc như rửa chén, nấu ăn, ăn cơm không? Sao không để đầu nghĩ linh tinh cũng được?
Hồng Hạnh: Vì nếu đầu cứ suy nghĩ lung tung thì không tập trung được. Giống như lúc nấu ăn, nếu không tập trung thì khi nêm nếm sẽ không đặt cái tâm vào. Các cô hay nói là phải bỏ “gia vị tâm huyết” vào. Nếu chỉ nêm cho có, không quan tâm ngon dở, thì người ăn cũng không cảm nhận được gì.
Minh Đăng: Vậy lúc đó em hoàn thành công việc tốt hơn hay tệ hơn?
Hồng Hạnh: Em thấy là tốt hơn.
Minh Đăng: Tức là khi em áp dụng điều đó vào cuộc sống thì em làm mọi việc như thế nào? Nếu lúc nào em cũng làm việc giống như khi gấp quần áo trong sự tận hưởng thì em sẽ ra sao?
Hồng Hạnh: Em thấy con người mình nhẹ nhàng hơn, không bị áp lực. Cảm giác thư giãn, không bị ép buộc bản thân.
Minh Đăng: Em có thắc mắc hay muốn chia sẻ gì thêm với chị không?
Hồng Hạnh: Em có hai thắc mắc. Em muốn hỏi về thiền. Em tìm hiểu thì thấy có thiền chỉ và thiền quán. Thiền chỉ thì khi mình làm việc sẽ cảm thấy thư giãn. Còn thiền quán thì có thêm phần liên quan đến tham và sân, tức là xử lý những suy nghĩ tham-sân trong lòng. Em muốn hỏi làm sao để áp dụng khi ngồi thiền, để bỏ bớt những suy nghĩ như tham, sân si.
Minh Đăng: Ví dụ như khi em gấp quần áo thì em bỏ những suy nghĩ đó như thế nào?
Hồng Hạnh: Em chấp nhận nó và không nghĩ tới nữa. Ví dụ có suy nghĩ như “trưa nay ăn gì” thì tâm em sẽ không trả lời. Khi tập trung vào công việc, những suy nghĩ đó sẽ trôi qua.
Minh Đăng: Vậy em có nhìn thấy cái suy nghĩ đó không?
Hồng Hạnh: Em không nhìn thấy bằng mắt, nhưng cảm nhận được nó trong đầu. Khi suy nghĩ hiện lên, mình mô tả được nó, tức là nó đã thành tư tưởng.
Minh Đăng: Vậy câu hỏi của em là làm sao để những suy nghĩ như vậy không hiện lên nữa?
Hồng Hạnh: Dạ đúng rồi. Em muốn làm sao để đừng để nó nổi lên nữa, như tham hay sân. Nhưng khi em gấp quần áo và chú ý vào công việc thì nó không nổi lên. Vì em chấp nhận và không trả lời, nên nó trôi qua và biến mất.
Minh Đăng: Vậy bí quyết là gì?
Hồng Hạnh: Bí quyết là tập trung vào việc đang làm. Nếu có suy nghĩ nổi lên thì chấp nhận nó, không trả lời, rồi nó sẽ tự trôi qua. Việc của mình là chỉ làm công việc đó thôi. Nếu nó nổi lên nghĩa là tâm mình chưa toàn tâm toàn ý.
Minh Đăng: Vậy khi suy nghĩ nổi lên là một tín hiệu cho mình biết tâm đã rời khỏi công việc, đúng không?
Hồng Hạnh: Dạ đúng rồi. Khi quay lại toàn tâm toàn ý với công việc, suy nghĩ đó sẽ biến mất. Nó giống như tiếng chuông báo hiệu cho mình.
Minh Đăng: Trước đây em hiểu suy nghĩ đó là gì?
Hồng Hạnh: Em nghĩ đó là do tâm mình không tịnh. Nếu mình trả lời nó thì nó sẽ nổi lên hoài và dẫn mình đi theo chuỗi suy nghĩ.
Minh Đăng: Em có hai câu hỏi, câu đầu đã rõ rồi. Giờ đến câu thứ hai: Em hỏi về thiền chỉ đúng không?
Hồng Hạnh: Dạ đúng rồi. Em thấy thiền chỉ áp dụng được trong công việc, giúp mình tập trung và giảm bớt suy nghĩ trong đầu. Nhưng khi không còn làm việc nữa thì em lại cảm thấy áp lực. Em không cảm nhận được sự thay đổi trong cơ thể. Em muốn hỏi vậy thiền chỉ có tốt không?
Minh Đăng: Đầu tiên em cần tách rõ giữa các khái niệm thiền chỉ, thiền quán và thiền. Cái này mình sẽ bàn sau. Giờ em đang hỏi về việc trong quá trình làm một việc có sự tập trung — mình tạm thời chưa gọi đó là thiền gì. Em đang hỏi là khi làm thì không mệt, nhưng xả ra thì thấy mệt, vậy điều đó là tốt hay không?
Hồng Hạnh: Dạ đúng rồi.
Minh Đăng: Ok, chị hiểu câu hỏi rồi. Trong quá trình em làm thì không có vấn đề gì — chân tay không mỏi, thoải mái, bình thường. Có sự chống đối nội tâm không?
Hồng Hạnh: Không, bình thường chị. Lúc làm thấy bình thường, nhưng khi làm xong, buông ra thì cảm giác cơ thể mệt, chân mỏi, người rã rời.
Minh Đăng: Lúc nãy em có nói có trải nghiệm khác khi ngồi thiền giống như ở chùa đúng không?
Hồng Hạnh: Dạ đúng rồi, lúc đó là em áp dụng thiền quán chứ không phải gấp quần áo.
Minh Đăng: Ok. Vậy thì em cần có phương pháp xả thiền đúng cách. Chị sẽ gửi bài hướng dẫn. Nếu được thì em có thể vào thiền viện ngồi thiền, được quý thầy cô hướng dẫn xả thiền từng bước thì sẽ dễ chịu hơn.
Hồng Hạnh: Dạ.