Mình chợt nghĩ đến cái quy trình tiếp nhận thông tin, mình nghe về nó chắc cũng hơn chục năm nay rồi, thỉnh thoảng ở mỗi khóa học mới mình lại được nghe lại và được phân tích lại. Tất cả chỉ dừng lại ở chỗ mình chấp nhận vì cảm thấy hợp lý, đúng hơn là mình xem đó là sự thật, là điều mình chứng kiến. Một điều nữa mình không thật sự quan tâm cũng không thật sự thấy tầm quan trọng của việc hiểu đúng cái quy trình này. Chính vì mình cho rằng mình đã hiểu 100% rồi nên đã đóng khung nó lại và chẳng thấy nó dính líu gì với cuộc đời mình. những kiến thức mình có được chủ yếu giống như một thứ trang sức để chưng diện cho bộ mặt tâm hồn mình, để thể hiện khi mình tương tác với người khác. Mình tạm gọi là mình mắc hội chứng “thầy bói xem voi", một cái hiểu cạn cợt mà mình xem như mình hiểu 100% rồi nên mình đã xem thường nó. Không khám phá thêm về nó.
Dạo gần đây, thỉnh thoảng trong mình nó nổi lên một sự xúc động, tự dưng lại muốn trào nước mắt, một sự ấm áp nhẹ nhàng len lỏi trong tâm hồn mình, mình chưa hiểu nó có sự liên quan gì đến chứng kiến, đến những gì mình đang khám phá. Khóc nhưng lại cảm thấy âm ấm trong người, một cảm giác muốn ôm ấp bản thân. Tuy nhiên như thế, mình cũng nhìn thấy được cái sự chặn, cái ngập ngừng không dám để mọi thứ tuôn ra tự nhiên. vừa tận hưởng lại vừa kiểm soát chứ không dám bung xõa. Mình sẽ cảm thấy yên tâm khi mình có cảm giác kiểm soát được mọi thứ. Nếu không mình sẽ bất an lắm, ai biết được khi không kiểm soát thì nó sẽ tràn vào trong mình thứ gì? lỡ mình thay đổi thì sao? thay đổi rồi không quay lại trạng thái cũ được nữa thì sao? Cái nỗi sợ mất kiểm soát này nó diễn ra trong hầu như toàn bộ cuộc sống của mình chứ không riêng gì việc học. Nếu GV không đề cập đến việc học chủ động kiểm soát hay thả tự nhiên cho kiến thức trôi tuột vào trong thì mình thật sự cũng không để ý đâu, vẫn nghĩ là mình đã học đúng cách. Ngay cả hôm đó GV nói thì thật sự mình cũng chỉ nghe và dừng lại ở mức thấy hợp lý mà thôi, mình cũng có nghĩ là mình đã xoay vào nhìn đối tượng rồi đó, đã thay đổi luôn cách học rồi đó nhưng lại không phải thế, lại một kiểu lừa lọc gì đó nữa mà thôi. Chung quy lại mình sợ mất kiểm soát. Quá hợp lý mà phải không? mình không thấy an toàn thì mình đề phòng thì có gì là sai? Cuối cùng là mâu thuẫn gì ở đây? Mình xem lại cái điều mình đang thấy, cái nhận thức mà mình đang xem là sự thật nó có đúng sự thật không? Có một vấn đề là mình luôn cho rằng cảm giác của mình là sự thật, mình có cảm giác người đó ghét mình thì tức là người đó ghét mình, mình có cảm giác người đó yêu mình thì tức là người đó yêu mình… và vô vàn những thứ khác nữa. Nhiều khi mình còn dùng cả từ cao cấp hơn là “linh cảm", khi đã dùng từ linh cảm thì thôi rồi nó như là sự thật. Thế nhưng giờ nhìn lại, không phải tất cả mọi cảm giác đều phản ánh đúng sự thật mà nó ở một lớp ảo tưởng ghê hồn. Hồi đó mình nghe nói về thực tế ảo, rồi kể cả khoa học đã chứng minh nhưng mình không quan tâm, mình chống đối tới cùng dù không có lý để nói lại. Mình còn giận hờn các kiểu nữa. MÌnh bịt tai, bịt mắt không muốn nghe, không muốn thấy vì nó trái ý mình. Giờ thì lại kiểu như quay xe khi nhìn lại những sự chống đối đó vậy. Như chưa từng chống đối. Cảm giác kiểm soát cũng có thể là ảo mà? lấy gì chứng minh nó là thật đây? Rõ ràng cái mình thật sự cần là sự kiểm soát thật sự. Nhưng ở trong một cái vùng nhận thức nào đó, cái mình cần chỉ là cảm giác thôi, như hút ma túy, không quan tâm đến cái hại sau này, phê thuốc là được. Bây giờ thì mình không thể chứng minh được cảm giác kiểm soát là kiểm soát rồi. Cũng chưa biết phải làm sao?
Rồi mình lại phát sinh câu hỏi là những kiến thức về phát triển bản thân nó không xa lạ với mình, mình nghe nhiều đến mức mình có thể dùng bộ câu hỏi đó để chỉ dẫn cho người khác, giúp họ làm rõ vấn đề. Mà cũng ngộ thật, khi xưa mình học chuyên ngành tâm lý học, nhiều thầy cô mình nói rằng chuyên gia tâm lý chỉ có thể giúp đỡ cho người khác, còn với bản thân mình thì không. Mình nghe mà tấm tắc, lại còn tự hào vì sự hy sinh cao cả của nghề tư vấn tâm lý. Mang lại hạnh phúc cho người và hy sinh hạnh phúc bản thân. Ôi sao mà cao đẹp thế! Lại thêm một nhận thức được đóng khung. Nhưng giờ mình thấy kì rồi nè, ủa tại sao giúp được người khác mà không giúp được bản thân mình? nghịch lý vậy mà sao chấp nhận được rồi còn xem nó là chân lý để mà tự hào nữa ta? Toàn là thu gom kiến thức để làm tăng trưởng cái tôi. Đến giờ bỗng nhiên những cái đó nó hiện lên trong đầu mình, những thứ mà mình đã chống đối tới cùng hoặc là chấp nhận một cách vô tội vạ, khi dùng công cụ chứng kiến soi vào thì nó tan ra hết.
Quay lại cái việc quy trình tiếp nhận thông tin, cái vấn đề là mình đã bỏ qua thông tin ban đầu và cho nó chạy qua lăng kính của mình rồi lấy kết quả đó làm kết quả ban đầu. Thật tai hại! Giờ nó lại quan trọng vô cùng, vì mình thấy nó dính líu tới mình rồi. Mình đang ứng xử dựa trên đống ảo tưởng của mình hết hay sao? Tại sao mình lại thấy mình chứng kiến cái kết quả đó trong khi là mình ảo tưởng? Mà cái vụ “tôi không cho phép bạn làm thầy tôi á", mấy bữa nay lại bị trải nghiệm hơi nhiều về cái chỗ này nha. Thật ra thì mình thấy mình có một mong muốn là hiểu tường tận cái công cụ chứng kiến này nên mình muốn lọc sạch tâm mình nhiều nhất có thể để mình nhận được nhiều lợi ích nhất trong khóa học tiếp theo. Cái vụ làm thầy này nó đã xảy ra và gây ảnh hưởng đến kết quả học tập của mình nên có lẽ vì vậy mình đặc biệt để tâm đến nó. Mấy hôm nay thỉnh thoảng mình cũng chat với bạn và mình còn tương tác với một số người khác nữa. Và rồi mình để ý tâm mình những lúc ấy. Đặc biệt là với bạn, đụng vô là cái hệ thống trong mình nó nhảy lẹ lắm, khi thấy đang nói chuyện mà bên trong hơi hơi lấn cấn là biết rồi. Cái tôi loi nhoi nữa rồi, thế là mình lại dừng lại và xem xét. Vì rõ ràng là khi bàn về vấn đề này, trong mình nó có phát sinh mâu thuẫn. Mình không cho phép người này hay người kia làm thầy mình, đó là nhu cầu của mình, nhu cầu này có gì sai? nó ảnh hưởng gì đến việc học của mình? nói chung là mình hơi rối cái chỗ này? mình lại đặt dấu chấm hỏi, giờ làm sao mới đúng? làm sao mới vẹn cả đôi đường? Hồi xưa rõ ràng chí lý cái câu này lắm cơ! mình ngăn chặn tất cả những đối tượng mà mình thấy đang lăm le muốn ngồi lên đầu mình. Ai cho mà lên? Đó là một chuyện. Mình chưa thấy nó sai cho đến khi gần đây mình có một sự nhận ra là mình luôn là học trò, trong mọi hoàn cảnh mình luôn là trò. Những gì đến với mình đầu là những bài học. Vấn đề không phải là mình nhận hay không nhận vai trò này mà bản chất nó là như thế. Mình không nói về các vai diễn trong cuộc sống (mình có thể ở vai thầy). Rồi giờ bị mâu thuẫn vậy mình phải làm sao đây? Theo cái nào mình cũng thấy không ổn. Mình treo câu hỏi lơ lửng ở đó và rồi mình tự bận tâm đến nó lúc nào không hay. Lúc sáng chạy trên đường mình chợt thấy ra rằng ủa? có gì mâu thuẫn ở đây đâu? Tại mình nhập nhèm mà! Trong tâm mình vẫn sống đúng với bản chất học trò, còn ứng xử thì tùy vào hoàn cảnh, tình huống cụ thể như thế nào để ứng xử phù hợp thôi. Mình gỡ ra được chỗ này, tạm thời mình không mâu thuẫn chỗ này nữa. Khi ra thực tế, đôi lúc mình cũng bị quên, khi mình nhớ lại thì mình lập tức bỏ và mình bỏ được ngay.
Thêm một vụ nữa là cái chuyện mình không biết được người khác, cái này thì mình cũng nghe rất lâu rồi và dĩ nhiên mình anti cái nhận thức đó. Rõ ràng mình biết được người khác mà. Ơ hay, khẳng định chắc nụi như vậy nhưng lại không thể chứng minh. Không chứng minh được nhưng cũng không từ bỏ dù về lý là nó vô lý. Lại trở lại cái chủ đề “tôi không cho phép bạn làm thầy tôi", rõ ràng khi họ phát ra câu đó là mình lập tức nhảy dựng lên ngay, thì ra là do mình thấy giá trị của mình bị hạ xuống khi mình bị biến thành học trò của họ, của cái người mà mình chưa cấp phép làm thầy ấy. Cái tôi không thích điều này! Vấn đề ở chỗ là mình cho rằng mình thấy được tâm họ khi họ hành xử như thế. Và rồi mình lại không chứng minh được cho cái kết luận của mình. Làm sao mình biết được họ có tâm làm thầy mình? ai quy định chỉ có thầy mới được hỏi câu đó? ôi mình không trả lời được, là mình quy định đó. Vậy là mình không nói theo sự thật mà muốn nói gì nói. Mình vô lý quá chừng. Nhưng mình có một suy nghĩ rằng dựa vào đâu mình đưa ra kết luận là mình thấy được tâm họ? cơ sở vô lý thì nó cũng là cơ sở. Mình muốn biết nếu hệ thống xử lý của mình nó sai thì là sai ở đâu? Nếu đúng thì mình chắc chắn phải chứng minh được. À mình cũng đã từng rất nhiều lần muốn làm thầy người khác, hễ có cơ hội là mình cũng leo lên đầu họ ngay. Cảm giác làm thầy này nó đã lắm! mình cũng hỏi những câu như vậy, thể hiện na ná như vậy nên suy ra họ làm vậy thì họ cũng vậy. Ủa sao mà bụng ta suy bụng người trong tình huống này nó xấu xí vậy ta? Dựa trên cơ sở đó mà mình biến thành mình biết được tâm họ. Trời ơi trời, hồi nào giờ nghe về sự phóng chiếu chứ không có cảm được gì đâu. Nhưng sao giờ lại như thế này? Tất cả là mình hết hả? không liên quan gì ai hết hả? mình tự biên tự diễn vậy hết hả? Hận thù rồi yêu ghét… ôi cái gì vậy? vừa ăn cướp vừa la làng hả? Mình cảm giác như một thế giới mới đang mở ra với mình. Một sự sắp xếp trở lại cái hệ thống lỗi này. Ôi cha mẹ ơi là chứng kiến. Tao muốn tóm cổ mày!