Mình có thực sự thấy là mình luôn chứng kiến không hay mình nghe GV nói như vậy và mình tin như vậy? Có rất nhiều điều GV nói và mình cảm thấy hợp lý, mình chấp nhận nó và thường mình không xem xét lại xem mình có thực sự thấy như thế không? Mình tin và mình cũng kết luận như vậy luôn ấy. Cảm thấy hợp lý là được, GV nói thì là chân lý rồi còn gì nữa? sao phải xem lại làm gì? Cái việc xem lại ấy mình lại xem nó như một sự xúc phạm đối với người hướng dẫn mình. Rằng mình đi học mà mình không tin. Nhưng giờ mình lại thấy kết luận đó không đúng nữa. Đó là lời GV nói chứ có phải của mình đâu? làm sao biết được GV không đưa cỏ cho mình? Sao mình không đi làm rõ cái đối tượng mà GV nói ấy bên trong mình mà mình cứ mặc nhiên tin như vậy? Khi mà mình phát hiện ra có quá nhiều cái sai trong nhận thức, trong cách học của mình, mình tự hỏi, vậy làm sao mới đúng? và mình muốn có được câu trả lời trong chứng kiến, là câu trả lời của chính mình.
Trước giờ, không chỉ riêng khóa học này, mà hầu như vô cùng nhiều vấn đề trong cuộc sống, mình luôn có xu hướng chấp nhận một khi mình cảm thấy hợp lý (mà đối với mình, cảm thấy hợp lý có nghĩa là sự thật luôn rồi) hoặc nhiều khi chỉ là mình tin tưởng người đó, người mình càng tin thì mình lại càng hiếm khi xem lại hoặc thậm chí là không xem) họ nói vậy nhưng sự thật có đúng là như vậy không? Trước giờ mình toàn sống theo kiểu vay mượn kiến thức của người khác thôi sao? cái gì là của mình? cái gì đã được mình chứng kiến? nhìn đến đâu thấy toàn mượn đến đó. Tại sao mình lại hành xử như vậy? Càng lúc mình càng cảm thấy bị thu hút bởi hai từ chứng kiến này. Cái gì cũng muốn lôi ra xem xét xem mình đã chứng kiến chưa? Mấy hôm được bổ túc, mình nghe mình tưởng là mình đã hiểu vấn đề rồi ấy, vì nó rõ ràng quá vậy mà! Mình là người Việt, nghe tiếng Việt thì cớ gì mà không hiểu? Thế mà hôm nay, tự nhiên nhìn lại mình lại thấy giờ mình mới hiểu, ý là thấy hiểu hơn hôm đó. Mỗi lần lật lại vấn đề mình lại thấy nó rõ ràng hơn được một chút. Rồi mình lại nhìn lại, mình lại đặt câu hỏi là ủa? cái này mình đã đọc/nghe rồi sao giờ đọc/nghe lại thấy như mới vậy? Cái tâm của mình lần này với lần đó khác nhau như thế nào mà lại có sự khác nhau này? Có những ví dụ thật đơn giản (thật sự là mình đã rất rất xem thường, dù là mình nói là mình sẽ học với tâm thế của một đứa trẻ nhưng thực tế nó lại vẫn còn là người lớn) mà giờ nhìn lại mới thấy được công năng diệu kỳ của nó. Ví dụ như mô tả cây bút chì, cũng một đối tượng đó mà nhìn nhiều lần nó lại rõ ra thêm.
Còn một thứ khiến cho mình ấn tượng nữa là cái việc mình lẫn lộn giữa việc lấy kiến thức trong kho ra hay nhìn vào đối tượng mà trả lời. Trời ạ, không lẽ giờ phải nói là hầu như mình toàn xài đồ trong kho chứ có nhìn đối tượng ngay lúc đó đâu. Hóa ra lý do mình thấy nhàm chán là ở chỗ này. Giống như ăn hoài một món ăn thì chán cũng đúng mà? Bây giờ mình phải thiết lập lại, phải nhìn lại cái xu hướng tự nhiên đó của mình, nó bị lỗi rồi. Nó không phản ánh đúng đối tượng ở thời điểm xem xét nó. Đến cái chỗ mờ này là bắt đầu lại cảm thấy lọng cọng về cái công cụ chứng kiến này. Mình không nắm bắt được nó, mình chưa xài được nó trong khu vực này.
Những điều mà trước giờ mình vẫn hay cho là hợp lý rồi chấp nhận đó, giờ mình lại thắc mắc là thật ra nó hợp lý hay hợp ý mình vậy ta? Sao mình lại đánh tráo khái niệm được hay vậy? có nhiều cái dù mình có trả lời chất vấn được nhưng nó vẫn là mượn của người ta. Mình không thật sự chứng kiến cái mình đang trả lời. Mà sao đi vô vùng mờ nó mờ căm vầy? Mình cảm thấy rối là vì sao? nhiều lúc mình thấy khi mình rối là hợp lý lắm nha, vì năng lực mình chưa đủ mà, chưa đủ thì rối đúng rồi mà? Nhưng sự thật có phải như vậy không? Mình lại thấy một cái lớp che đậy tinh vi của mình rồi. Những điều mình không muốn nhìn vào thì lập tức nó rơi vào cảm giác rối loạn ngay. Lúc trước mình thấy nó hợp lý lắm nhưng sao giờ lại không phải như vậy? rõ ràng nó là một cơ chế phòng thủ, là một loại hàng rào mình dựng lên thôi. Dạo này mình phát sinh ra một cái tò mò là mắt mình khác gì mắt thầy? sao thầy không rối mà mình rối? Cái sự hợp lý khi rối của mình giờ nó trở thành một sự tấu hài. Mình diễn trò với mình đó à? Mà cái nhận thức “mình chưa đủ năng lực” kia cũng là tin thầy đó, thầy nói hợp lý thì tin chứ mình có chứng kiến đâu.