Tình huống 1:
Bạn viết một bài dài ơi là dài, ngày nào bạn cũng viết dài như thế. Mình nhìn mình cảm thấy ngứa mắt ghê. Và rồi mình bảo bạn là bạn có thể tách đoạn ra được không? bạn ok. Hôm sau bạn đã tách đoạn nhưng mình thì chưa thôi hết ngứa mắt vì nó cũng rất là dài. Mình lại bảo bạn rằng bạn có thể đặt tiêu đề cho từng đoạn được không? lần này thì bạn bảo là bạn chưa muốn. Một cảm giác khó chịu nổi lên trong mình, mình thấy bạn không tôn trọng mình, không coi lời nói mình ra gì, mình có ý tốt với bạn mà. Bạn viết vậy người ta có muốn vô tương tác cũng khó. Vì bạn viết dài đến mức nhìn chữ thôi đã thấy ngán rồi nói gì là dừng lại đọc. Rồi mình lại thấy bạn ứng xử kém thế? không muốn thì cũng nói làm sao cho lọt lỗ tai tí chứ? mình không thích bạn nữa, mình sẽ vô cùng hạn chế tương tác với bạn sau này. Nguyên một loạt suy nghĩ nó chạy ra như vậy.
Đến chiều mình ngồi nhớ lại tình huống với bạn, nhớ lại bối cảnh lúc ấy, à vì sao mình thấy bạn xem thường và giận bạn? Rồi, là mình không chứng kiến rồi. Bạn nói một câu mà mình suy ra một đống. Nếu chỉ dừng lại ở chỗ câu nói của bạn thôi thì mình đâu có trào lên cơn khó chịu.
Một điều nữa, mình nói là mình có ý tốt với bạn thực ra là mình cũng chỉ muốn thể hiện mà thôi, mình muốn chỉ cho bạn cách làm hay hơn, bạn ngốc quá, bạn sống hoang dại thế không hay đâu… mình không có ý muốn bạn tốt hơn gì đâu, mình chỉ muốn thể hiện với bạn thôi đó. Lúc mình nhìn lại mình thấy ủa? mình muốn tốt cho người ta mà người ta không nhận thì thôi chứ sao mình lại khó chịu. À ra là như vậy đó.
Kinh nghiệm của mình là trước khi quyết định làm một cái gì, bên trong cảm thấy lấn cấn thì nhìn lại, làm rõ, đừng cố đấm ăn xôi. Mình ý thức từ những chuyện nhỏ nhất. Hiện tại mình toàn để nó xảy ra hậu quả xong mới nhìn lại. Mình chưa xử lý được trong quá trình diễn biến.
Ba mình gọi điện cho mình hối thúc mình làm giấy ủy quyền, mình thì đang chẳng muốn làm cái việc ấy. Nghe thôi đã thấy mệt người. Bao nhiêu lần né tránh thì cuối cùng mình phải chịu. Ba mình rồi em mình gọi điện dồn dập. Cơn điên của mình bắt đầu nổi lên một nhiều hơn. Mình cảm thấy mình bị hành hạ quá, mình muốn các thủ tục nó đỡ nhiêu khê hơn, phải tạo điều kiện thuận lợi cho mình hơn cơ. Mình đã cố gắng giải thích rằng thủ tục nó không đơn giản vậy đâu mà tính ba mình, quyết rồi là cứ sồn sồn lên đến khi nào mình chịu thì thôi. Mình nóng máu mình muốn cãi lộn ghê nhưng rồi mình vẫn giữ được sự bình tĩnh nhất định để nói chuyện, có điều mình nói kiểu gắt gỏng. Mình cảm thấy bị dồn ép phải làm cái điều mình không muốn.
Để không phải gọi đi gọi lại lòng vòng, mình ok với đề nghị của ba mình. Sau khi cơn bực dịu đi, mình nghĩ lại, cái chuyện này trước sau gì cũng phải làm, mình đã đồng ý rồi mà, vậy mắc gì phải làm trong sự bực dọc? mình đổi luôn tâm thế, mình sẽ làm nhưng không bực nữa. Thực hành chứng kiến mọi lúc mọi nơi cũng được mà. Sao phải phân biệt chuyện này chuyện kia? Mình chốt vậy, mình bình thường trở lại.
Mình lại nhìn lại, sao mình lại lớn tiếng với em mình? sao mình đòi nó phải hiểu cho mình và chiều mình mà không phải là ngược lại? mình thấy cái gắt gỏng của mình vô lý quá, có vấn đề gì có thể bình tĩnh nói chuyện với nhau được mà. Tự nhiên mình thấy có lỗi với nó, với ba mình. Nó cũng có vấn đề của nó mà? ba mình trước giờ vẫn vậy. Tự nhiên mình lại sồn sồn lên thế. Tự nhiên mình lại nghe ra thành họ đang làm khó cho mình, mình không biết rằng tại mình ở SG nên mới phải giấy tờ nhiêu khê vầy nè. Chỉ nghe trên thông tin rồi xử lý trên thông tin mình nghe thì đâu có chuyện.
Tình huống 3: Mình luôn có xu hướng tin những điều mình muốn tin
Sáng nay mình đã đi làm giấy tờ như đã hứa với ba và em mình, cũng chạy ngoài đường kẹt xe, nắng chang chang, không biết đường nhưng mọi chuyện đều ổn. Khó khăn đến đâu thì giải quyết đến đó, từng bước một. Hóa ra là bắt tay vô làm thì không mệt mà ngồi nghĩ ra đủ thứ viễn cảnh khó khăn để mệt. Toàn là cái mình không biết mà mình ảo tưởng không à. Ngồi ảo tưởng rồi mệt, rồi khó chịu, mất năng lượng còn hơn chạy xe ngoài trời nắng và đói bụng.
Một điều nữa, cũng trong tình huống này, hôm qua mình có hỏi thăm một bạn về thủ tục giấy tờ, vì mình nghĩ bạn đó làm trong lĩnh vực này nên sẽ có nhiều kinh nghiệm. Bạn tư vấn cho mình nên thế này thế kia thì sẽ có lợi hơn, sau này đỡ rắc rối hơn. Mình thấy hợp lý và đem cái mớ lý luận ấy nói lại với người nhà mình, ý là nó không có dễ như mọi người nghĩ đâu. Không biết người ta giải thích cho nghe mà còn ráng hành cho được. Tại ba cố chấp quá thì làm cho ba hài lòng. Rõ ràng mình đã tìm một người có kinh nghiệm để hỏi rồi, giải thích lại rồi mà ba mình cứ khăng khăng bắt mình phải làm theo ý ba mình, lúc đó mình cảm thấy ba mình không hề lắng nghe mình, cứ muốn được là phải được thôi. Mình thì quyết định làm để chứng minh rằng ba mình đã sai. Giờ mới thấy lúc đó mình cũng đâu có lắng nghe ba mình, mình nghe với một sự chống đối. Nghe vì ông ấy là ba mình thế thôi.
Hôm nay mọi việc khá thuận lợi, trên đường về mình có cái nhìn lại, đó là một cái xu hướng cố hữu bên trong mình, đó là mình luôn có xu hướng tin điều mình muốn tin, mình không có chứng kiến, không tôn trọng thực tế. Vì bạn đã có kinh nghiệm trong lĩnh vực đó và bạn đang nói theo đúng điều mình muốn tin. Mình muốn chứng minh ba mình sai rồi. Sau khi nghe bạn xong thì mình chắc mẩm luôn là như thế. Đến khi thực tế mình đi làm thì nó khá thuận lợi, không khó khăn như bạn nói. Câu mình luôn có xu hướng tin điều mình muốn tin" thì nghe mòn lỗ tai rồi nhưng hôm nay mới thấy được sự diễn biến bên trong mình qua tình huống này. Mình có một cơ chế thuận theo những gì hợp ý mình, nếu không nhìn lại thì chắc mình cũng không thấy ra. Vẫn là câu thần chú nằm lòng cho mọi tình huống: mày có đang trong chứng kiến không?
Hôm nay khi gọi điện về nhà, mình đã dịu dàng hơn với ba và em mình rất nhiều!
Mình và em gái mình như mặt trăng với mặt trời, luôn bật chế độ khắc khẩu mỗi khi tương tác với nhau. Gặp nhau chỉ mang lại khó chịu cho nhau rồi tổn thương nhau thôi.
Dạo gần đây thì tình chị em có ổn áp hơn, suy cho cùng thì mình đâu có bỏ được tình thân. Trước đây khi mình muốn thể hiện sự quan tâm hay giúp đỡ nó thì mình sẽ thông qua một người khác, không bao giờ mình ra mặt. Mình sợ nó thấy được điểm yếu của mình nó sẽ nhờn. Một ngày, mình quyết định mở với nó trước, mình chủ động nói chuyện với nó trước, rồi nó dần dần cũng bớt đóng với mình hơn. Từ khi nó có con, mình lại thấy thương nó nhiều hơn. Nói chung mối quan hệ giữa mình với nó tạm ổn.
Ngày hôm qua, thấy nó post hình con trai nó, viết một câu linh tinh. Tự nhiên mình nổi lên cảm giác yêu thương với 2 mẹ con nó. Mình định thả tim, ngay sau đó là mình khựng lại liền. Ồ, có một cái chặn. Trong mình lập tức nổi lên cái ý nghĩ: không, tao không thả tim cho mày đâu, cùng lắm tao chỉ like thôi, like là tốt lắm rồi. Tự nhiên mình thấy ngượng, mình không quen với sự ướt át này với nó. Gặp là phải chửi lộn với nó thì mới bình thường. Tự nhiên nó chạy ra cái cảm giác khác thường làm mình ngượng. Sao mình lại xấu hổ khi mở lòng với nó thế nhỉ? Thả tình yêu ra nó cứ bị chặn chặn kiểu gì ấy.
Tình huống 5: Thận trọng với những kết luận của mình!
Sáng nay trên đường chở con đi học, 2 từ chứng kiến vẫn cứ ám mình suốt cả đoạn đường đi. Một cảm giác thẫn thờ thoáng qua người mình, tự nhiên lại nghĩ đến chuyện nhân tình thế thái. Rồi cuối cùng mình nói mình hiểu người này người kia, mình thấy được tâm của họ. Tự nhiên cái nhận thức này nó bị lung lay. Đâu có bằng chứng nào cho thấy được điều đó. Làm sao mình có thể biết được họ có ý hay không có ý gì thông qua hành động của họ? Sao mình cứ nhất nhất là mình hiểu được họ thế? Mình có cảm giác muốn chối bỏ điều mình vừa thấy ra. Tự nhiên thành một mình mình tự biên tự diễn sao?
Rồi cũng có những chuyện mình cứ chắc mẩm mười mươi sự thật là như thế, không bao giờ có chuyện nhìn lại xem mình có thật sự đúng hay không. Mình đã chốt rồi mà, đúng rồi thì cần gì phải nhìn lại? thế nhưng rõ ràng khi lật lại nhiều chuyện đã xảy ra, những nhận thức mà mình đã đóng khung nó rồi. Hóa ra mình chỉ đang ở trong cái miệng giếng của mình mà thôi. Cái tầm nhìn của mình nó chỉ đến đó thì mình cũng chỉ thấy được tối đa đến đó. Vậy mà bằng sức mạnh nào mình đã đóng khung nó và chưa hề có ý định mở ra để xem mình thật sự đúng hay chưa. Có những thứ khi mình mở ra, mình nghe nó và cảm giác của mình như được mở ra một chân trời mới cho những vấn đề rất cũ. Và rồi mình nghĩ, cái việc của mình không gì khác là mở rộng cái nhìn hạn hẹp của mình ra. Lấy góc nhìn của mình áp đặt cho người ta thì hết sức vô lý. Có quá nhiều nhận thức vô lý mình đã ghim và sống như thể nó đúng rồi.