Buổi vừa rồi học làm tôi cảm thấy có điều gì đó lạ lùng khi anh Quý tuyên bố ngay từ lúc đầu là: “Chứng minh cho các bạn thấy hiện tại các bạn không hiểu gì về chứng kiến cả?”. Mình thấy được rõ ràng hơn về cách học chứng kiến khi mà anh Quý đưa ra ví dụ về 2 chiếc hộp 1 chiếc hộp chứa loại quả chỉ có mô tả, và 1 chiếc hộp chứa loại quả không cần mô tả mà mình được quan sát trực tiếp. Mình thấy cái học của mình đa phần là theo chiếc hộp 1 tức là nghe thầy giáo dạy về những khái niệm và mình thông qua cái khái niệm đó để tìm kiếm đối tượng có đặc điểm với khái niệm đó. Còn cách học theo chiếc hộp 2 thì mình thấy là hồi nhỏ đa phần mình được học theo cách học này. Ví dụ như khi mẹ mình giới thiệu về bông hồng nhung thì đã cho mình xem bông hoa thật vv… Cái cách học này thì vô cùng dễ hiểu mà không cần mô tả. Mình nhớ lại cách cách mà bố mình dậy về máy ảnh và cách chụp ảnh thì lại giống như hộp 1, toàn đưa ra các khái niệm khó hiểu như cân bằng trắng vv… mình cảm thấy không thể hiểu nổi được những khái niệm đó và lâu dần với cách học này thì đâm ra chán nản. Mình đọc nhiều loại sách thì cũng bị mắc phải tình trạng này vì mình không chứng kiến được đối tượng thật nó như thế nào cả. Cách học mình thấy chủ yếu là ghi nhớ những khái niệm về đối tượng đó mà thôi. Điểm thứ hai khiến mình cũng khá ngạc nhiên là anh Quý đưa ra một quan điểm là muốn hiểu về chứng kiến thì cần “chứng kiến được sự chứng kiến”. Điều này mình đã được biết tới qua một cuộc hội thoại trao đổi giữa anh Quý và anh Trung trong lớp. Mình lúc đó quan niệm là chứng kiến được đối tượng và chứng kiến quá trình chứng kiến đối tượng đó. Cái này không sai nhưng khi trao đổi với anh Quý thì mình đã thấy mình sai ở chỗ mình chứng kiến quá trình chứng kiến là hồi tưởng lại sự chứng kiến đối tượng sau khi mình đã chứng kiến. Sự chứng kiến đối tượng và chứng kiến sự chứng kiến xảy ra không đồng thời. Cái anh Quý muốn nói là chứng kiến đối tượng và chứng kiến sự chứng kiến đó diễn ra đồng thời như có 1 con mắt thứ hai xuất hiện. Mình thực hành bài tập leo thang mà anh Quý chỉ, thì mình có cảm nhận được sự quan sát đối tượng leo thang và quá trình leo thang diễn ra đồng thời nhưng chưa rõ ràng lắm. Đâu đó mình có cảm nhận được cái chứng kiến và chứng kiến sự chứng kiến đã từng diễn ra khi mình chơi gym đếm số nhảy, bưng nước, viết cảm nhận nhưng mình thấy mình không thể duy trì được cái trạng thái thấy biết rõ ràng mọi thứ như vậy trong một khoảng thời gian dài. Khi mình đối thoại đối với anh Quý thì mình nhận ra là mình đang có vấn đề nhận thức về chứng kiến bởi vì có lúc thì mình không ý thức được mình đang chứng kiến những điều đang diễn ra, mình không chứng kiến được đối tượng theo ý muốn của mình, mình không biết mình đang chứng kiến gì và mình không ghi nhớ lại được đối tượng mà mình đang chứng kiến và mình đã nói với anh Quý rằng có những lúc mình không chứng kiến được, có những đối tượng mình không chứng kiến được. Còn anh Quý thì nói rằng quan niệm của anh là chúng ta luôn chứng kiến trong toàn bộ cuộc sống. Anh Quý nói là cái quan niệm của mình và của anh đang có sự khác biệt. Ở khóa trước thì khi mình thực hành thì mình thấy là mình luôn chứng kiến và mình không thể không chứng kiến được điều gì kể cả mình cố tình không chứng kiến. Nhưng dường như nó có cái gì đó nó còn mâu thuẫn với mình thì phải đó là khi mình không ý thức được mình đang chứng kiến và không nhớ được mình chứng kiến điều gì thì mình lại cho rằng mình không chứng kiến. Cái này làm mình có cảm nhận rằng khi chứng kiến được sự chứng kiến thì mình có thể giải quyết được vấn đề này tức là mình sẽ ý thức được mình đang chứng kiến gì và mình sẽ nhớ lại được đối tượng mà mình chứng kiến một cách rõ ràng. Một điểm mà mình cũng khá băn khoăn đó là anh Quý nói là cái trạng thái chứng kiến, chứng kiến sự chứng kiến diễn ra một cách tự nhiên. Hiện tại thì mình thấy có lúc nó diễn ra tự nhiên nhưng nhiều khi mình thấy mình có sự gò ép mình chứng kiến, quan sát sự chứng kiến và kết quả là mình không chứng kiến được theo cách tự nhiên, cái sự chứng kiến sự chứng kiến lại là hồi tưởng lại sự chứng kiến sau khi đã chứng kiến chứ không diễn ra đồng thời. Cái mình hiểu về chứng kiến sự chứng kiến từ trước đến nay là sai và mình cũng không biết cách nào có thể nhập vào trạng thái chứng kiến một cách tự nhiên theo ý muốn được. Điều này mình thấy là có sự le lói hy vọng khi mà mình nhìn vào cái sơ đồ từng bước của quá trình học chứng kiến thì nó sẽ có thể được hóa giải ở giai đoạn 2 và giai đoạn 3, chứng kiến hiện tiền và chứng kiến sự chứng kiến. Tất cả những điều mình thắc mắc sẽ được hóa giải ở từng giai đoạn. Mình đang ở giai đoạn đầu hiểu về chứng kiến mà có tham vọng cảm nhận về sự chứng kiến hay chứng kiến sự chứng kiến mà chưa qua khóa học thì đó cũng là một kỳ vọng thiếu thực tế. Hiện giờ ở giai đoạn hiểu về chứng kiến thì mình cần phân biệt được điều mình chứng kiến, điều mình không chứng kiến và khi nào mình tôn trọng sự chứng, không tôn trọng sự chứng kiến. Còn những cái mà mình băn khoăn và thắc mắc sẽ được giải quyết ở những khóa học sau. Hiện tại mình chấp nhận là mình có những thắc mắc và chưa thể tự mình giải quyết được những thắc mắc đó khi chưa học những khóa học tiếp theo. Mình cảm thấy bằng lòng với những gì mình đã học được những cái mình có thể làm được ở khóa này khi không kỳ vọng cao xa là giải quyết được hết những thắc mắc của mình ngay ở khóa học này. Nhưng mình thấy cần lưu lại nhưng thắc mắc này để có mục tiêu giải quyết ở những khóa học sau và trong thời gian tới. Điều này làm mình cảm thấy nhẹ lòng.